Tuesday, May 15, 2018

ලෝකෝත්තර පාරිශුද්ධිය ලබන මග ...
අප මෙතෙක් කලක් මේ සංසාරයේ ඇදබැඳ තබා ගන්නා ලද්දා වූ ප්‍රධාන සාධකය නම් රාගය යි. රාගය සිතෙහි ඇති තාක්කල් අපට සංසාරයෙන් මිඳිය නොහැකි ය.
ලෝකෝත්තර පාරිශුද්ධිය අග්‍රතර සැපතකි. එය ලබන ආකාරය පිළිබඳ සම්බුදු හිමියන් අංගුත්තර නිකායේ සත්තක නිපාතයේ සමණ වර්ගයෙහි අන්තර්ගත න්හාතක සූත්‍රයේ විස්තර දක්වා ඇත. න්හාතක පුද්ගලයා වශයෙන් අර්ථ දක්වා ඇත්තේ ලෝකෝත්තර විමුක්තිය පිණිස යොමු වූ පුද්ගලයා ය. ඔහුගේ විශේෂ ලක්ෂණ සතක් ඇති බව පෙන්වා දී ඇත.
ස්වකීය ආත්ම දෘෂ්ඨිය ප්‍රහීණ කිරීම, බුද්ධාදි අටතැන කෙරෙහි සැකය ප්‍රහීණ කිරීම, විවිධ ව්‍රත සමාදානයෙන් තොර වීම, රාගයෙන් තොරවීම, ද්වේශයෙන් තොර වීම, මෝහයෙන් තොර වීම, මානයෙන් තොර වීම, ආදී ලක්ෂණයන් ය. මේ කරුණු එකින් එක පිළිබඳ විමසා බලමු.
ආත්ම දෘෂ්ඨිය අප බොහෝ දෙනා සන්තකයේ ඇති මනෝ මූලික කරුණකි. අප එදිනෙදා කරන බොහෝ දේ සඳහා බලපා ඇති ප්‍රබල සාධකය නම් ආත්ම දෘෂ්ඨිය යි. මම ය, මාගේ ය, මගේ ආත්මය ය ආදි ලෙස තමා පිළිබඳව ඇති කරගන්නා වූ මනෝභාවයන් නිසා ලෝකෝත්තර විමුක්තිය උදාකර ගැනීම උගහට ය. එබැවින් පළමුව කළ යුතු මෙම මනෝභාවයෙන් මිදීමයි. සැම විටෙක ම අනිත්‍යතාව මෙනෙහි කරමින් ඕනෑම විටෙක සියලු දේ බැහැර කිරීම පිළිබඳව සිත වැඩීමට හැකි නම් එම හැඟීම යටපත් කර ගත හැකි ය. කෙසේ වුව ද සක්කාය දිට්ඨිය බැහැර කිරීම ලෙහෙසි පහසු කරුණක් නොවේ. සෝවාන් නම් ආර්ය තත්ත්වයට පත්වීම සඳහා ප්‍රබලව ම බලපානු ලබන්නේ මෙ කරුණයි. මෙම සාධකය යි. ඉතින් එම උත්තරීතර මාවත කරා ගමන් කරන අපත් සක්කාය දිට්ඨිය හෙවත් ආත්ම දෘෂ්ඨිය බිඳ හෙළීම සඳහා කටයුතු කළ යුතු ය.
දෙවැන්න නම් විචිකිච්ඡාවයි. විචිකිච්ඡාව කරුණු අටක් මුල් කරගෙන පවතී. එදිනෙදා දිවියේ ඇති කරගන්නා වූ සැකසංකාවලට වඩා වෙනස් විදියේ සැකසංකා පිළිබඳව මින් කියවේ. මෙය ගැඹුරු වුවකි. ලෝකෝත්තර විමුක්තිය සඳහා පිළිවෙත් පුරන අප වෙසෙසින් ම විචිකිච්ඡාව දුරලිය යුතු ය. එය අට ආකාර බව ඉහතින් දැක්විණි. මේ අට නම් බුදුරජාණන් වහන්සේ කෙරෙහි සැකය, ධර්ම රත්නය කෙරෙහි සැකය, සංඝ රත්නය කෙරෙහි සැකය, තමාගේ පෙර ආත්මය ගැන ඇති සැකය, තමාගේ අනාගත ආත්ම භාවය ගැන ඇති සැකය, තමාගේ අතීත හා අනාගත ආත්ම කෙරෙහි ඇති සැකය, සද්ධර්මය කෙරෙහි ඇති සැකය, පටිච්චසමුප්පාදය කෙරෙහි ඇති සැකයයි.
මෙම අටවිධාකාර සැකයෙන් යුතු තැනැත්තාට කිසිම දිනෙක මාර්ගඵල නිවන් සම්පත්තිය කරා ළඟා විය නොහැකි ය. මන්ද නිවන අවුරාලන එක් දොරටුවක් ලෙස විචිකිච්ඡාව නම් කර තිබීම නිසා ය.
තෙවැන්න නම් සීලබ්බතපරාමාස හෙවත් විවිධ ව්‍රත සමාදන් වීමයි. බුද්ධ කාලීනව ද විවිධ ව්‍රත සමාදම් වූ අය සිටි බව පෙනේ. විටෙක බුදුන් වහන්සේ අභිමුඛයට පැමිණි බමුණන් දෙදෙනෙක් තමන් සුනඛයෙකු මෙන් කටයුතු කරන බවත්, අනාගත ආත්ම භාවය කෙසේ වේදැයි විමසා සිටි විට අනාගතයේ සුනඛයෙකු ලෙස උප්පත්තිය සිදුවිය හැකි බව පෙන්වා දුන් සේක. එසේම තවෙකෙක් වෘෂභ ව්‍රතය අනුගමනය කළ අතර, ඔහු වෘෂභයෙකු ලෙස උප්පත්තිය ලබා ගන්නා බව පෙන්වා දුන් සේක. මීට අමතරව කිසිම ප්‍රතිඵලයක් ළඟා කරගත නො හැකි දුෂ්කර සීල ව්‍රත ඕනෑ තරම් තිබේ. ඒවා පිළිපැදීමෙන් ඇතිවන යහපතක් නැත. ශරීරයට දැඩි දුක් දෙමින් ගෙන යන එම ප්‍රතිපදාවෙන් කිසිම ඵලයක් නොමැති ය. එපමණක් ද නොව බුදුරජාණන් වහන්සේ පෙන්වා දුන් ආර්ය මාර්ගය මෙයයැයි සාවද්‍ය මාර්ගවල ගමන් කරමින් නිවන සෙවීමට උත්සාහ කරන පිරිස් වර්තමානයේ ද දැකිය හැකි ය. ඔවුන් ද වැරැදි ශීල ව්‍රත අනුගමනය කරන බැවින් නිවන සාධනය කර ගැනීමට ඇති බාධක තවත් වර්ධනය කර ගනී.
සිව්වැන්න රාගය ප්‍රහීණ කිරීම යි. අප මෙතෙක් කලක් මේ සංසාරයේ ඇදබැඳ තබා ගන්නා ලද්දා වූ ප්‍රධාන සාධකය නම් රාගය යි. රාගය සිතෙහි ඇති තාක්කල් අපට සංසාරයෙන් මිඳිය නොහැකි ය. ඇස - රූප, කන - ශබ්ද, නාසය - සුවඳ, දිව - රස, ශරීරය - ස්පර්ශය ආදියයි. පඤ්ච ඉන්ද්‍රියයන්ට අරමුණු වන දෑ නිසා අප කෙරෙහි ඇති වන්නේ ආශාව යි. ඇල්ම යි. ලෝභකම යි. ඉතින් මේ මනෝභාවය ප්‍රහීණ නො කරන තාක්කල් අප සංසාරයේ ඇවිද යෑමට කරුණු වැඩිදියුණු කරගනී.
ඊළඟ කරුණ නම් පටිඝයයි. නැතිනම් ද්වේෂය යි. ද්වේෂය නම් මනෝමූලික හැඟීම අපගේ සිත මහත් පීඩාවට පත් කරන්නකි. එපමණක් නොව අනෙකාට විපත් පැමිණවීම සඳහා කටයුතු සිදු වන්නේ ය. අනුන් මැඩීමට, පාගා දැමීමට, යන මඟ අවුරා දැමීමට ඇති කරගන්නා වූ ද්වේශ පටිඝය යනුවෙන් හැඳින්වේ. එය කරුණු නවයක් මුල්කරගෙන ඇති වේ. එනම්, මට අනර්ථයක් කළේ ය, මට අනර්ථයක් කරන්නේ ය, මගේ හිතවතාට අනර්ථයක් කළේ ය, මගේ හිතවතාට අනර්ථයක් කරයි, මගේ හිතවතාට අනර්ථයක් කරන්නේ ය, මගේ සතුරාට යහපතක් කළේ ය. මගේ සතුරාට යහපත් කරයි, මගේ සතුරාට යහපතක් කරන්නේ ය, ආදී ලෙස ඇති කරගන්නා වූ මානසික හැඟීම යි. මේ හැඟීමත් සමඟ විවිධ වූ ව්‍යසනශීලී හැඟීම් සිතට කා වදී. එය ඔහුගේ ජීවිතය පමණක් නොව සාමාජීය ජීවිත ද මහත් පරිහානියට පත් කරන්නකි. එබැවින් ද්වේෂශීලීත්වයෙන් මිදිය යුතු ය.
සයවැනි කරුණ නම් මෝහයයි. මුලින් සඳහන් කළ කරුණු රැස කෙරෙහි ම බලපාන්නේ මෝහය යැයි කීම වරදක් නොවේ. මුලාව ඇති කරගැනීම නිසා ඉහත සියලුම අනර්ථයන් සිදු වන බැවිනි. මෝහය ඇති කල කිසිම දෙයක් නිවැරැදිව වටහා ගත නො හැකි ය. හරි දේ වැරැදි දේ ලෙස පෙනේ. වැරැදි දේ හරි දේ ලෙස පෙනේ. එවිට සංසාර ගමන දීර්ඝ වේ. එබැවින් මෝහයෙන් තොරවීම සඳහා අවශ්‍ය කරුණු පෝෂණය කරගත යුතු ය. දහම විමසීම මගින් එය උදාකරගත හැකි ය.
අවසාන කරුණ නම් මානය යි. මානය යනු ආකාර කිහිපයකින් ඇති කරගන්නා වූ මානසික හැඟීමයි. ජාති මානය, ධන මානය, ගෝත්‍ර මානය ආදී දෑ නිසා ලෞකිකත්වය පරිහානියට පත්වන බව පරාභව සූත්‍රයේ දී බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කර ඇත. ලෝකෝත්තර විමුක්තියට මඟ අවුරාලන සාධකය වන්නේ ද එයම ය. මානයෙන් යුතු වූයේ නම් ගැළවීමක් නැත. එය ආකාර තුනක් පාදක කරගෙන ඇති වේ. සෙය්‍ය මාන – තමාට වඩා අනුන් පහත් යැයි සිතීම, සදිස මාන – තමා හා අනුන් සමාන යැයි සිතීම, හීන මාන – තමාට වඩා අනුන් උසස් යැයි සිතීම ආදී ලෙස ඇතිවන මානසික හැඟීම බොහෝ දේ යටපත් කිරීමට සමත් වේ. එබැවින් මානයෙන් යුතු වීම බොහෝ දේ පමා කරන සාධකයක් බැවින් ත්‍රිවිධ මානයෙන් දුරුවිය යුතු ය.
ඉහතින් සඳහන් කළ කරුණු සත පිළිපදින තැනැත්තාට න්හාතක නමින් වූ පාරිශුද්ධ භාවයට පත් විය හැකි ය. එය ලෝකෝත්තර විමුක්තියට පැමිණීම යි.
බිබිල යල්කුඹුර,
මො/ ශ්‍රී විද්‍යානන්ද පිරිවෙණ,
රාජකීය පණ්ඩිත
පදියතලාවේ ඤාණවිමල හිමි
2018 may 08 BUDUSARANA

Thursday, April 13, 2017

මහාකාව්‍ය ලක්ෂණයෙන් සමුපේත සුළුකලිගු දාවත

m%fõYh
iq¿l,sÕ=odj; wka;¾.; jkafka O¾um%§msldj kï mßl:d .%ka:fhys h' iq¿l,s.=odj; kñka fldgila O¾um%§msldfõ wka;¾.; ùug yd O¾um%§msldj kï lD;shla isxy, idys;H iudchg tl;= ùu flfrys jQ n,mEu fln÷oehs uq,ska úpdÍu iqÿiq fõ' furg isxy, fn!oaO idys;Hfha iajrKhq.h uyskaod.ukfhka miq we;sjqKehs ;;ald,Sk f;dr;=re wdY%fhka jgyd.; yelsh' tkuqÿ miqld,Skj tjka w.kd idys;H wNdjhg hkafka ;j;a idys;H f,dalhlg idys;H rplhd fhduq lrjñks' uyskaod.ukfhka miq fuys wßÜG f;rekaf.a uQ,sl;ajfhka iSy,ÜGl;d fyj;a fy<gqjd ìysjk w;r l,ah;au fïjd wNdjhg f.dia md,s wÜGl;d iudc.; fõ' tkuqÿ md<s wÜGl;dys tk hï hï jpkj, wre;a meyeoùfï fkdyelshdj isxy, idys;H rislhskag fkdue;sùfuka idys;H iudch flfuka msßfykakg úh' fuu wvqj msßuiskq jia ìysjQ kjH idys;H wx.h jHdLHdk kï úh' thska isÿ flfrkafka wjfndaOhg wmyiq jQ joka i|yd iqmeyeÈ,s wre;a ,nd§u h' jHdLHdk miqld,Skj úúO m%fNao Tiafia úldYh jQ nj fmfka' tajd ikakH" .egmo" jHdLHd" .%kaÓmo" mßl:d" msgfmd;a wd§ f,i fn§ .sfha h' mßl:d hkqfjka ye¢kajQ ,laIKfhka hqla; lD;shla kï O¾um%§msldjhs' md,s uydfndaêjxYfha we;eï mdG f;dardf.k Bg imhk ,o mßl:dj,ska iuqfma; O¾um%§msldj .=re¿f.daókaf.a udyeÕs rpkhls' O¾u mqia;lhla f,i iïNdjkdjg md;% jk fuh nqÿrÿkaf.a O¾uh f;areï .ekSug oe,ajqKq mykla n÷ h' Tyqf.a wfkla lD;sh jQ wudj;=f¾ wka;¾.; mßÈ zfya nqoaO O¾uhe" fï nqoaOpß;heZ hkqfjka we;s i|yk wkqj O¾u .%ka:hla f,iska fï lD;sh rplhdu fmkajd fohs' md,s fndaêjxifha md,s mdG 205la i|yd lrk ,o mßl:dj O¾um%§msldjhs' tys tk 146 jekak iq¿l,s`.=odj; /.;a l:d m%jD;a;shhs' tys wka;¾.;h wkqj ixialD; uydldjH ,laIK m%lg flfrk nj olakg ,efí' talS ,laIK úoHudk jkafka flfiaoehs fuhska lreKq wkdjrKh flfrkq ,efí'

uydldjH ,laIK
uydldjH ,laIK y÷kajdfokq ,enQfha oKaãka úisks' ldjHdo¾Yh kï lD;sfha § fmkajd ÿka ;;a ldjH ,laIK f,i m<uqj th b;sydil:djla úh hq;=h' tfia;a fkdjkafka kï th i;amqqreI pß;hlska fyì l:d m%jD;a;shla úh hq;=h' tys w¾:" O¾u" ldu" fudalaI wd§ p;=¾M,fhka hqla; ùu o jeo.;a fõ' ldjHdrïNfha § kuialdrfhka fyda wdYs¾jdofhlska fyda jia;= ks¾foaYhlska hqla; ùu o ;j;a ,laIKhls' tla i¾.hl foishhlg wvqjQ o ;sylg jeä jQ o moH ;sìh hq;=h' tfia u i¾. wglg jeä jQo ;silg wvqjQ o úh hq;=h' ta ldjHhkays wka;¾.; úh hq;= j¾Kkd ,laIK bka miqj olajd ;sfí' th wgf<dia wdldr h' tkï"
k.rd¾KiajffY,¾;= - pkaød¾fl%daOhj¾Kffk#
WoHdki,s,l%Svd - uOqmdkrf;da;ajffj#
úm%,ïffN¾újdyYap -  l=udfrdaohj¾Offk#
uka;%¥;m%hdK¾ð - kdhldNHqoffhrms
by; Yaf,dal oajfha wka;¾.; lreKq wkqj uydldjHhl wka;¾.; úh hq;= j¾Kkd ,laIK w;r k.r" iuqø" pkaø Wodj" iQ¾fhdaoh" WoHdk l%Svd" c, l%Svd" uOqmdk W;aij" r;sl%Sfvda;aij" úm%,ïN" újdy" l=udfrdaoh" kdhldNsjDoaê wdÈfhka hqla; ùu jeo.;a h'

O¾um%§msldj yd iq¿l,sÕ=odj;
        O¾um%§msldfjys wka;¾.; wfkl=;a mo j¾Kkd w;r 146 jekafkys we;s zoka;mqf¾ rdcd yq;ajdZ kï jQ j¾Kkdj iqúfYaI ,laIKfhka hqla;h' ukao Tyqf.a wfkla j¾Kkd l%ufhys olakg fkdue;s ridiajdohla ;;a fldgiska rislhdg ,nd .; yels ksidh' úfYaIfhka u fuys § O¾um%§msldfõ wka;¾.; wfkl=;a ldjH ,laIK fyda rpkd Í;sfha iajNdjh m%lg lsÍu uqLH;u lreK fkdjk fyhska th mfilg oud iq¿l,sÕ=odj; muKla flakaø lrf.k tys wka;¾.; uydldjH ,laIK ms<sn| i|yka flf¾'
        idys;H úpdrlhska mqk mqkd m%ldY lrk tla lreKla kï .=re¿f.daóka yqfola mßj¾;lfhl= njhs' Tyqg mdGlis;a rifhka mqnqÿ lr,Sfï yelshdjla fkdue;af;a hehs fndfyda fofkl= mjikafka Tyq úfYaIfhkau md,sfha wka;¾.;h ta wdldrfhkau isxy,fhka o fhdok ksidfjks' úfYaIfhkau Tyqf.a wudj;=r .;a l,ays ta nj uekúka úYo fõ' tkuqÿ Tyqf.a iajdëk rpkd rgdj ksid Tyqf.a lD;s j¾;udkfha mjd idys;H f,dalfha iïNdjkdjg md;% fõ' Tyqf.a rpkd ffY,sh ms<sn|j ud¾áka úl%uisxyf.a m%ldYh fuys§ jeo.;a fõ'
.=re¿f.dañ lsh hq;a; jpk iaj,amhlska lshhs' j¾Kkd o jpk iaj,amhlskau lrhs''' ta .=re¿f.daókaf.a ÿ¾,N lù;ajfhys fY%aIaGdx.hls' tfiao jqj;a Tyq jpk y; wglska lshk .ïNSr úIh mjd jyd jegfyhs' wudj;=frys NdId ú,dih wuq;=h' tys lù;ajfhka fuka úidro .%ka:{dkfhka ilia jQ l=Yd.% nqoaêfhka hq;a Ñka;lfhl= jQ .=re¿f.dañ w;ska ksre;aidyfhkau Tma kexjqKq ffki¾.sl jd.aú,dihls' nqoaO pß;fhys jqj;a''' wfkla l:djia;=jl jqj;a idrh ms`vq fldg .ekSug;a ms`vqfldg.;a foh jpk iaj,amfhlska is;a ldjÈk f,i;a rij;a f,i;a lshkakg;a wmQ¾j m%;sNdjla .=re¿f.daókag ;snqfKah''' isxy, .%ka:dj,sfhys w.%ia:dkh thg ysñ h''' isxy, lú mrmqfrys fYa%aIaG Ñka;lhd .=re¿f.daóyqhs' ^idysf;Hdaoh l:d&
ud¾áka úl%uisxyf.a by; mdGh ;jÿrg;a m%;Shudk lrk wjia:djla f,i O¾um%§msldfõ iq¿l,sÕ=odj; i|yka lsÍu ukdh' wudj;=frys fuka fuh mßj¾;kh l< tlla hehs úfõpkhg n÷ka l< fkdyelsh' Tyq fï l:d m%jD;a;sh .kafka cd;l wgqjdfjks' tys wka;¾.; ld,sx. fndaê cd;lh mßj¾;kh flfrñka th rij;a lsÍu i|yd ixialD; md,s yd isxy, ldjH .%ka:hka weiqre fldg R;= j¾Kkd" ia;%S j¾Kkd" YDx.dr j¾Kkd wdÈh we;=¿ lrhs' th mdGlhdf.a Ndj m%fndaOh i|yd iu¾: h' by;ska i|yka l< mßÈ uydldjH .=Kfhka wkQk h' tys we;s ;;a ,laIK wkqj"
1' jia;= ks¾foaYh 
2' b;sydi l:djla fyda i;amqreIfhl=f.a l:djla ùu
3' p;=¾j¾.M, iïnkaOh        
4' Wodr kdhl j¾Kkdj
5' jk j¾Kkdj
6' R;= j¾Kkdj ^j¾Id" .%SIau" Yr;a" jika;&   
7' ldka;d j¾Kkdj      
8' r;s l%Svd j¾Kkdj    
9' újdy j¾Kkdj
10' l=udfrdaoh j¾Kkdj
11' kdhlhdf.a ch.%yK ms<sn| j¾Kkd
12' iQ¾fhdaoh j¾Kkd wdÈh we;=<;a h' úfYaIfhka u ldjHdo¾Yfha § ldjH i|yd uydldjH ,laIK Ndú; jqj;a .=re¿f.dañ ;u .oH ldjH i|yd o ;;a ,laIKh wkqhqla; lr .ekSu Tyqf.a ldjH YlH;dj úYo lrkakls'
fuys m%:uj olajd we;af;a jia;= ks¾foaYh hs' uydldjH ,laIKj, fmkajd fokafka wdYs¾jdohlska fyda kuialdrhlska fyda jia;= ks¾foaYhlska iïm%hqla; úh hq;= njhs ^wdYs¾ kuial%shd jia;= ks¾foafYdajdms ;kauqLï - ldjHdo¾Yh&' fuys we;af;a jia;= ks¾foaYhhs' zoka;mqf¾ rdcd yq;ajd hk ;kays oka;mqrfhys rc jQ mßÈ flfiao h;aZ hkqfjka wka;¾.;j we;af;a ;§h uydldjH ,laIKhhs' bkamiq b;sydi l:djla fukau i;amqreIl:djla wka;¾.; úh hq;= nj ^b;sydi lf:daoaN+; ñ;%oajd iodY%hï - ldjHdo¾Yh& uydldjH ,laIKj, we;s w;r fuys o we;af;a tjka ,laIKfhls' fuys wka;¾.; jkafka ld,sx. fndaê cd;lhhs' th jkdys iodY%h l:djlauh' hym; msKsi jQjlauh' fï wkqj th o iïmQ¾K h'
p;=¾j¾.M, iïnkaOh ^p;=¾j¾.Mf,dafma;x - ldjHdo¾Yh& uydldjHhl § fjfiiska u i,ld nef,kakls' w¾:" O¾u" ldu iy fudalaI hkdÈ f,i ix.Dys; p;=¾j¾.M, iq¿l,sÕ=odjf;a o wka;¾.; h' úfYaIfhkau th cd;ll;djla wdY%h lr.;a;la neúka O¾u iy fudalaI hk lreKq iu. ukd in|;djla we;af;ah' Bg wu;rj fuh fm%au jD;dka;hla ksid ldu hk M,fhka o mßmQ¾K h' tfiau Wodr kdhlfhl= wka;¾.; úh hq;=h ^p;=frdaodr;a; kdhlï - ldjHdo¾Yh&' fuys j¾Kkdjg n÷ka flfrkafka iq¿l,sÕ= l=udrhd h' pl%j¾;s rdcH iïm;a ,eîug iqÿiq Tyqf.a Wodr;ajh l:d fkdl< hq;= ;rï h' uydldjHhl .sß fyj;a zffY,Z j¾Kkdjla ;sìh hq;= nj olajhs' fuys we;af;a ysud,h m¾j;h yd Bg wdikak jk ,eyen ms<sn|j jQ j¾Kkdjls'
zzysuj;a wNsfhig jeo ks,a wUfrys W,aldmd; fihska u;e;ahqoays o< .eyeg urdi, jgys is£ j.=< mshqïrdñKsrE fihska kjio, fmf<je u;a uqjrcqka kshm÷frka me¿E u;e;a l=ôka uq;a uq;=le, olañka" fï.eíys úÿ,sh fihskaZZ hkq ksoiqkls' fï j¾Kkdfjka ysud,fha wdYap¾hj;a nj mdGlhd yuqfjys ujdmdhs' tlS j¾Kkdfõ§ u;ajQ yia;srdchska o< mg,jd .ksñka lrkq ,nk hqoaOh b;d oreKq iajrEmhla .kakd nj;a o< .eàfuka .sks mq<sÕ= wyial=fiys úyso hk nj;a fmkajd fohs' Tjqkaf.a o< je§fuka kef.kakdjQ .sksmq<sÕ= Tyq olskafka wyiska W,aldmd; lvd jefgk wdldrfhks' th úÑ;% j¾Kkdjls'
bkamiq R;= j¾Kkd o oelsh yelsh' j¾Idj ms<sn|" .%SIauh ms<sn|" Yr;a ld,h ms<sn| yd jiaidk ld,h ms<sn| ukyr jQ úÑ;% jQ j¾Kkd iuqodhlska fuh fyì h' th my; mßÈ j¾.lr oelaúh yelsh'

j¾Id R;= j¾Kkdj
z.kl,a kue;s mshd <,jk úÿ,sh kue;s rkaoug ,shkÕ,d,sh kue;s wÕkka È.= l< r;;a fihska msms ,shkÕ,du,a oel''''Z zúÿ,s hue rkaoï we;s" fldl je< u o< we;s" .,k Èh oy rue uofmdo we;s we;a n¢ka nck ks,aj,d l=¿ kyudZ
fuys § wm%dKsl jQ j¾Idjg iÔj;ajhla ,nd § we;s nj fmfka' tu.ska m%;sNdmQ¾K ldjH Ñ;%hla ueùug Tyq iu¾: ù ;sfí' lúhdf.a mßl,amk Yla;sh uekúka úYo lsÍug o iu¾: h'

.%SIau R;= j¾Kkdj
fuh o l;=jrhdf.a lù;ajh uekúka úYo flfrk tla wjia:djls' fï j¾Kkdfjka l,sÕ= l=udrhdf.a ufkdaNdjh m%;Shudk flfrk w;ru by;ska jQ j¾Id ld,hu .%SIau ld,hg wdfoaY lsÍu .=re¿f.daókaf.a ldjH Yla;sh m%lg lrkakls'
zziq¿l,sÕ= l=uryg jkfidal,a fnd,a úh" j,dk, yd iuiÕ ñfhkqvqyqre k, ññh" úÿ,sh yd iuÕ uk fjjq,sh" jeisoyrd yd iuÕ l÷¿oyrd jeysK" È.;ays Èj.;a u;an,dfm< ue lsßj,d fi meksKs" c,,Ul<ôka jeoe,s.;a ;ekaue Èjhqre f;Èka oï;eka fi meksK" fldf<dUjkysiska uuk uqjr|frdka ue crl| fi meksK" nurnr mq,a f,< ,shkÕ,d ue oikqfofiys iyÿï <eõo, fi meksK" j,dfkf,ka uk isys,e,a fmdo ue l=reria f.dr ñßÕ=o, fi meksK" fy Tõyg isys,ia fok jyfrfhla fkd ù h¦ i;ejq,s lrk uy.sfula ù'ZZ
ldka;djlf.a m%sh wdY%fhka f;dr jQ l,sÕ= l=udrhd fYdalfhka uqim;aj isák nj fuhska m%lg flf¾' Tyq isájd jkh iqÿiq ld,fha j¾Idfjka hqla; jqj;a Tyqf.a isf;a we;sjk odyh bka ksúh fkdyels nj fmkajd § we;' wjg mdßißl ,laIK ;udf.a isf;ys iajNdjh yd iudk lr fmkaùug .=re¿f.daó .;a W;aidyh id¾:l ù we;'

Yr;a R;= j¾Kkdj
.%SIau ld,fhka miqj meñfKkafka Yr;a R;=jhs' th jika; iuhg uÕfmkaùula n÷h' iq¿l,sÕ=odjf;a o fuh uekúka m%o¾Ys; h'
zztl,ays irdi|riska È,sfhk uq¿f,d oele" ñKsoeÈß m;afm<ska .| jyk l=uqÿjk oele" iy.=ï ñKsoe,afm< n÷ nurje<ska fydnkd jkú,a oele" ;=remshka fjf<ma ue hykays fyje ìÕ=msh /úka .hk u,s.sh,shka oele" l,aúfhd iq¿l,sÕ= l=uryq'''ZZ
Yr;a ld,fhys pkaøhd ke. tk l,ays l=uqÿu,a fiñka fiñka msìfoñka pkaøhd iuÕ iskdfihs' jkú,a lrd u;a nure rxpq msáka b.s, ths' Tjqyq .S .hd ikaf;daI fj;s' l,sÕ= l=ureg o fmr mßÈ ÿlla fõokdjla ke;'

jika; R;= j¾Kkdj
jiaidk R;=j hkq ieneúkau fi!uHjQ;a ruKSh jQ;a ld,hhs' fuh fmïj;=kaf.a wdor is;sú,s o¿,d jefvk ld,hhs' wdorKSh yeÕSï mqnqÿjk ld,hhs' iïfNda. iqjhg Èß fok ld,hhs' iq¿l,sÕ=odjf;a o fulS .=Kh úoHudk fõ'
zztlaì;s kkal=iqïfrfcka f,dõ ;jrñka fljq,ka l=,ajñka u;afudkr.kd ms,Urd flld .kajñka fjfy,a ñhq,a.Kd ukfod< mqrñka .|.cka uolrjñka u,am,af,ka idu`vq¨ ioñka nurle, .=ï.kajñka jkú,ays ;sir Wr.iska nqka r<ielska mq,auyfk,a .,ajñka mshqï ;Uqre fjfkys frdka Woyjñka imqi<,i,afjfkys ìÕ=uquk .kajñka úfhdckka isfhd flfrñka isfhdckka ukfod< mqrñka fl<sfof<ys Wu;= kjfhdakka jk hd lrjñka'''ZZ
jiaidk ld,h Wodj;au iajNdjO¾uh o wuq;= isßhla .kakd nj ienú' wjg mßirfha u,a msmS iqj|j;a fõ' l=re¿ flú,a,kaf.a ñysßs kdo rgd ijka mskjd,hs' u;a jQ nurekaf.a .=ï .=ï kdoh oi; me;srhhs' iqmsms u,aj,ska hq;a ú,ays yxihska Tnfudn mSkd hhs' ish,af,dau ikaf;daIfhka l=,au;aj we;' fï uydldjHhl wka;¾.; úh hq;= úÑ;% j¾Kkdjla fyhska iq¿l,s`.=odjf;a o wka;¾.; ù we;' 
uydlfjl wka;¾.; úh hq;= ;j;a tla ,laIKhla kï jk j¾Kkdjhs' l,sÕ= l=udrhdg uÿ l=ußh iïuqL jkafka o jkhl § h' fuys § jkfhys iajNdjh j¾Kkd lrk .=re¿f.dañ"
zzfldu< iqr;a m¨fof,ys Èõ ,,d mshka mshkaf. mshn|Ns biqre ú|e fl<kd fjfy,añhq,a.Kd kyuñka" f,< ,sh.<fydh<ys fudkrls<ska ueo flld/úka ..d kgk u;afudkr.Kd n,ñka" nur.s.=fuka .=ï.;a iqmq,a ,sh,eyeng jÈñka úis;=re flire u,afof,ka .ejis.;a iqÿ isksÿ fuf<la je,smsgq uçñka" ydjNdjfhka ,,s; jrÕkka n÷ i,ai,< u,afrdkauq`vq Èj.|nr u|drdrcbÿyq Èjlskqre fjK /õn| iyÕ=ï nurle, w,<ñka neie ;=kqj. <Õ je hyfok ysuõmjkamyia ,efnñka f.dia'''ZZ
jk wisßh mdGlhd lrd fhduq lrk .=re¿f.dañ mdGlhd o ukyr jQ jkh lrd le|jdf.k hkakdla n÷h' jkfhys mj;sk iajNdjh .oH wdLHdkhlg fhdod we;s wkaou pu;aldr cklh' uydldjHhl ;sìh hq;= ;j;a tla j¾Kkdjla f,i ldka;d j¾Kkdj olajd,sh yelsh' ldka;djf.a rEmY%sh ms<sn| w.%.kH j¾Kkdjla fuys wka;¾.;h' ieneúkau fuh isxy, .oH ldjHfhys we;s w;sruKSh j¾Kkdj f,i i|yka lsÍu idjoH fkdfõ'
zz'''lsh. fid÷r uynUf;fufy i¢ka find f.ke rka .,ska myka meye Wlydf.ke jkú,ska u;a yiahqj<la f.ke ;=kar;amshqula we/ thska tlla ;nd folla ysrdf.k isksÿ iqks,a uyfk,au,a folla f.ke <fydm,a f,ys fuf<lla f.ke <fy,aue,af,ys isys,ia f.ke ieyeis ykd jkd nurnr mq,a f,< ,sfhlays tj ;S ujñka <h lsfi ., flf< fyd @ZZ
jkfha § yuq jQ uÿ l=ußhf.a rEmY%sh oelSfuka Wkaudohg m;a jQ l,sÕ= l=udrhdf.a fuu j¾Kkdj w;sYhska pu;aldrh' uydn%yauhd ldka;dj ks¾udKh lsÍfï§ th flfia lf<a oehs w;sYfhdala;sfhka olajd,ñka i| u`v,ska fi!uH f.k"iaj¾K m¾j;fhka m%ikak jQ meyeh f.k" jkú,aj,ska u;a jQ yxirdchska fofofkl= f.k mshhqre u`v, ks¾udKh lr" uqyqK fjkqjg r;a mshqï ;=kla ;nd''' wdÈ f,iska f.kyer olajd we;s j¾Kkdj m%;sNdmQ¾K rplfhl=f.a iajrEmh m%lg lrkafkls' fujka jQ iqkaor YÍrhla ujd ;snqK o Tnf.a yoj; fi!uH lsÍug nUqg fkdyels jQfha wehs oehs l,sÕ= l=ure l=ußhf.ka wik mekhhs' fuh w;sYh YDx.drd;aul j¾Kkdjls'
r;sl%Svd j¾Kkdj o fuys uekúka wka;¾.; lr we;' fuh uydldjHhl wksjd¾h wx.hla jk w;r iq¿l,sÕ=odjf;a o uÿ l=ußh yd l=ure r;s iïfNda.fhka fj¿Kq nj olajd we;'
zztlaì;s t rcl=ur weh isksÿ myka meye ue iu je uuk is,s,a we;s" ;=kale,e;s ue ;rÕje< we;s" ken u`vq¨ ue i<d jegqï we;s" fidñjqjka ue kj mqnqÿ mshqï we;s" b÷ ks,añKs le,afuka Wÿ,k È.= mq¿,a fk;a ue ks,a uyfk,a we;s" fuf<la w;a ue fmdl=re oe,s we;s" ,<k iqks,a lshUqje, jr¨ ue ìÕ=fm< we;s" bys,ajika rikaje, ue yqka ñfo,al=iqï ßKS we;s" keye w¨;a wÕrd ue mshqï rc;jr we;s" ;kk ;k u`vq¨ ue jcUkd u;ayia rcqka we;s" ú<snr iskd ue mqiakd l=uqÿ we;s" uqj;ufrka .,k jcka ue óì÷ we;s l,a;=kq ú,ays .e,S úfhduy.sï ksjd wehf. wNskj wúo.aO ikdfrfika wo je wl=rem¨u,a óì÷isfhd k,myia ,o rka,shla n÷ iyfjjq¨ï f,duqoy .;a weÕ ;U,jka l÷¿ W;=< kqjka fidiq¿ find jqjka n,d i÷ka m¨ fof,ka úoEñKsW!,a jid meka fmdjd ir; iNd úfkdhd i|l;añK .Õ=f,ys kyjd is÷jrfm;la fyd;afi f.dia iqmsms ,shf.fllays isg'''ZZ
ldu .skafkka oejqKq l,sÕ= l=udrhd uÿ l=ußhf.a YÍrh kue;s ú,g nei meka ikyd f.k isys,a jQ whqre olajd we;af;a pu;aldrh ckkh jk wkaoñks' l=uref.a isf;ys jQ fï fjki uekúka olajd,Sug iu¾: jQ .=re¿f.dañ uÿ l=ußh ú,lg iudk lr ú,l ;sìh hq;= ish¨ .=Kdx.j,ska weh irijhs' tys we;s kdkd jia;= l=ußhf.a YÍrdx. iu. iudk lr olajhs' fuh jkdys w;sruKSh jQ jeKqula nj mqk mqkd fkdlsjukd h'
újdy j¾Kkdj ^újdffyYa p& uydldjHhl wka;¾.; úh hq;= fyhska fuys o ;;a ,laIKh úoHudk h' tkuqÿ fulS újdy j¾Kkdj iq¿l,sÕ=odjf;a wka;¾.; ke;' thg fya;=j kï fudjqka fofok .dkaO¾j újdyfhka hqla; jQ neúks' tfia kuqÿ uÿ l=ußh w;ska w,a,df.k le|jd f.k hEu fuys § j¾Kkd lr we;'
zztl,ays rcl=ur nq,;a,sh je<¢ mqjla ;=re fm;ska yd ;l=,almqre jk/ðka fydnkd iynUr ,shf.hla oel rcÿjg fuys yd;aúiays nUrkfoõ mej;sfh kE' uqjrofrdka ;jr.;a nUr wÕkka yd iu. ßisfia u,a ó fndk nUryq wjkaiqj ú¢kjqka jekshõ y' thg hï yhs weh ;uka jk jÿ,g fkd hd § r;;am,af,ys f.ke'''ZZ
uÿ l=ußh w;fkdyer l,sÕ= l=ure wehf.a w; ;rfha w,ajd .kafka l=ußhf.a o leue;a; we;sj h' th Tjqkaf.a újdy ux.,H Ym: lrkakdla fuks' rdcud<s.djl isßh fkdue;s jqj;a jkfha isÿjk fï ux.f,da;aijh w;Hq;al¾I wkaofuka j¾Kkdjg n÷ka lr we;af;a uydldjH ,laIK ms<sn| ukd oekSfuka hqla;j nj fmfka' l=udfrdaoh j¾Kkdj o ^l=udfrdaoh j¾Kffk#& uydldjHhl wka;¾.; úh hq;= nj ldjHdo¾Yfha § olajd we;' fuys l,sÕ= l=udrhdf.a ì<s÷ wjia:dj ksrEmKh flf¾'
zzuj ;kk ;k ue rka.,al=¿ys tnQ ñfhka lsß mekqrd fnd;a iyoma fliqre fjia mdñka" mshd mq¿,a Wr ihqfrys rka iqfkr fihska fjdrcñka" ieÆ oôka yd uerE ll=¿;=Uq frfyrefhka fouq;a;ka fidïkia uyú,ays .,d ksUq yqre flfrñka" ;Uqre .eíys nUr msh/õ n÷ l,a fnd<| f;mqf,ka f,jka lka .kajñka" iu fuf<la je,s;, ue ú,a msgq ys m;=,a ;Uqre w;=re fkd;nd ñKsuqiajñka" ;j rue rc.;a l,anÈka uou;a.oe;a fjia mshyg mdñka'''ZZ
uydldjHfhl ;sìh hq;= tla ,laIKhla f,i fufia l=udfrdaoh j¾Kkdj olajd ;sîu jeo.;a jkakdla fia u T!Ñ;Hfhka hqla;j mßmQ¾K j¾Kkdjla f,i th oelsh yelsh'
kdhlhdf.a ch.%yK ms<sn|j olajd,Su o uydldjH ,laIKhls ^uka;% ¥; m%hdKdð kdhlNHqoffhrms&' fuys § l,sÕ= l=udrhdg rcqf.ka hï úm;la ùug fmr tla;rd prmqreIfhl= ta neõ Tyqg lshd we;' tfiau l,sÕ= l=udrhd jk.; ùug fmr Tyqg rclu ,ndÈh hq;= nj rcq i|yka lr ;sfí' ta nj"
zzuÕ=,a uy weu;sfhda l=ure iõnrkks iod uÕ=,auvq jvd i;=rejka /iays isgqjd f;ilska ìfiõ § ;=kal,ays fujeks ieKfhla fkd jQ ùßh hjd uÕ=,a fldg ftrd jKdrEV je foõ msßia msßjrd iqoiqka uyfjiska f.dia úch;auymdjka foõrcyqf.a yúfhka we;al| ys÷jd kqjr msßjrd rcf.g jevQyqZZ
tfia u iQ¾fhdaoh j¾Kkdj ^pkaød¾fldaoh j¾Kffk#& o wka;¾.; úh hq;= uydldjH ,laIKj,ska tlls' i| keÕ tau" ysre Wodùu wd§ jeKqï wdjYHfhka u uydldjHhl wka;¾.; úh hq;= fyhska fuys o th wka;¾.; lr we;s nj fmfka'
zzw¨fhys l=uryq uÕ=,a .S m<;=ßka ÿgq jQ ksÈ fufoka u;a je i|myka ,l=¿ jqjka m%cjñka hyka f;f,ak keÕs i|" iqmq,a fld,;=frys ,e.s u;afljq,ka uÕ=,a fmryer hq;a ck tkafk, hk jckla fuka y`v ke.+ i|" l=uqfodfrys uqjro frdka rc;ejrE le, uÕ=,alvd u,aoue j;=< i|'''ZZ
fufia Wod jeKqï olajñka .=re¿f.dañ i| nei f.dia ysre keÕ tk wkaou mdGl is;ays rEmKh lsÍug iu¾: ù we;s neõ m%lg fõ' fï whqßka O¾um%§msldfõ tk iq¿l,s.=odjf;a zoka;mqf¾ rdcd yq;ajdZ hkqfjka tk mßl:dfõ§ uydldjHhl ,laIK m%;Shudk jk whqre iqmeyeÈ,s fõ'

iudf,dapkh
md,s uydfndaêjxifha wka;¾.; joka 205la wdY%h lr .ksñka l< mßl:dj O¾um%§msldjhs' fmdf<dkakre hq.fha wjidk Nd.fha § rÑ; fï lD;sfha § .=re¿f.daókaf.a iajdëk rpkd ffY,sh m%lg lrkafkls' wudj;=r lD;shg jvd merKs fuu lD;sh u.ska l;=jrhdf.a isxy," md,s wdÈ NdId ms<sn| oekqu;a jHdlrK" Pkaoia" w,xldr ms<sn| oekqu;a ixialD; idys;H ms<sn|j;a b;sydih" ;¾l kHdh wd§kaf.a m%ùK;ajh;a wkQmu OdrK Yla;sh;a fï .%ka:h u.ska m%lg jk w;r Tyqf.a rpkd ffY,sfhys fldau," mreI" úñY% wd§ ish¨ rpkd Í;sj,ska iukaú; fõ' fï ish,a, leá lr.;a wjia:djla f,i iq¿l,sÕ=odj; y÷kajd Èh yels w;r tys wka;¾.;h wkqj uydldjH ,laIKfhka iukaú; nj i|yka l< yels ukd h'

^fuys wka;¾.; O¾um%§md.; WoaOD; ueoWhkaf.dv úu,lS¾;s ysñ iy lvjeoaÿj iqux., ysñhka ixialrKh lr 1967 m%ldYkh jQ O¾um%§msldj weiqßks'&

mÈh;,dfõ [dKúu, ysñ

gnanawimala123@gmail.com



ව්‍යාඛ්‍යාන කෘතිවල සාහිත්‍යාත්මක අගය
පදියතලාවේ ඤාණවිමල හිමි

0715326935
gnanawimala123@gmail.com
m%fõYh
      isxy, idys;Hfhys wdrïNl wjêh wkqrdOmqr hq.h hs' ;;ald,Skj ìys jQ tla idys;H wx.hla fia jHdLHdk ye¢k.; yelsh' wkqrdOmqr hq.fhka werô moH moH idys;Hhsl m%fndaOh fkdkid u fmdf<dkakre" oUfoKs wdÈ hq.hka flfrys me;sr .sh nj fmfka' jHdLHdk idys;Hh o tfia u h' isxy, NdIdjg ud;D jQ md,s ixialD; wdÈ NdId mokï lrf.k ixj¾Okh jQ jHdLHdk isxy, NdIdfõ;a idys;Hfha;a ÈhqKqjg uxfm;a újr úKs'

        uyskaod.ukh;a iuÕ fuys wdrïN jQ wgqjdlrKh ksid fn!oaO idys;Hfha o wdrïNh iksgqyka úh' miqld,Skj Ndr;fha md,s ;%smsglh mßydkshg m;ajQ ksid l%s'j' 5jk ishjfiys fuys jevu l< nqoaOf>daI ysñfhda fuys mej;s fy<gqjd n,d tajd md,shg kexjQy' l,ah;au md,s wgqjd ixj¾Okh jQ w;r fy< wgqjd mßydkshg m;aúh' isxy, fn!oaO ck;djf.a oyï msmdih ixis|jkq jia fuf;la md,s NdIdfjka úrÑ; jQ .%ka:hkays wka;¾.;h Tjqkg jegfyk mßÈ tajdg jHdLHdk iemhqfõ ta fya;=fjks' jHdLHdk hkafkys ir, w¾:h jkafka w¾: újrKh lsÍuhs' tkï mdGlhdg ÿrjfndaO mo i|yd lrkq ,nk w¾: újrKh hs' wkqrdOmqr hq.fha ueo Nd.fha § u jHdLHdk idys;H rpkd ùu uÕska tf;la md,s NdIdj ms<sn| fuys jQjka i;=j ;snQ {dkh ySk jQ njla m%lg flf¾'

        jHdLHdk lD;s uÕska uQ,slj u ÿrjfndaO mo i|yd w¾: újrK iemhqj o tys idys;Hd;aul njla o .eíj mj;S' mdGlhdf.a isf;ys lD;sh ms<sn| we,au ;Sj% lrkq jia idys;H .=Kfhka mßmQ¾K l<ehs idjoH fkdfõ' jHdLHdkfhys we;s w¾:" O¾u hk m%fNao foflys u wvq jeä jYfhka fulS ,laIKh úoHudk fõ' idys;Hd;aul ,laIK fïjdfhys .eíj fkd;snqKd kï mdGlhdg ;§h lD;s flfrys wdYdj ySk ù hd yelsjd fuka u ta fya;=fjka idys;Hldó mdGl msßila o ìys ùfï bv m%ia:dj weyeÍ hhs' fuuÕska jHdLHdk idys;Hfha wdrïNh" Ndr;Sh wdNdih yd Y%S ,xldfõ jHdma;j .sh wdldrh ms<sn|j;a jHdLHdk lD;Skays idys;Hd;aul w.h ms<sn|j;a lreKq f.dkq lsÍula isÿfõ'

zjHdLHdkZ w¾: oelaùu
        isxy, idys;H jxYfhys Yla;su;a idys;Hdx.hla f,i jHdLHdk idys;H oelaúh yelsh' jHdLHdk hkak ieliS we;af;a ú mQ¾j wd mQ¾j LHd Od;=fjks ^ú¬wd¬LHd&' fulS jpkh isxy, Yío fldaIhg m%úIag ù we;af;a ixialD; NdIdfjks' úhLñ" úhlayka" úheleka" jHdLHdk wdÈ ish¨ jpkhkaf.ka woyia jkafka zúhrKhZ hkakhs' ta wkqj jHdLHdk hkafkka woyia lrkafka uQ, .%ka:hlg w¾: újrK iemhSuhs' jHdLHdk hkafkys w¾:h fldaI.%ka:j, olajd we;s wkaou msßlaiSu jeo.;a h' ta wkqj Y%S iqux., YíofldaIh ta i|yd ,nd § we;s w¾:h jkafka w¾: újrKh" .%ka:hl w¾: meyeÈ,s lsÍug ,shQ ikakh" úia;r l:kh hkakhs' isxy, YíofldaIfha ta i|yd mefkk w¾: kï w¾: meyeÈ,s lsÍu" uQ,dY% wkajd.; mohkays wjfndaOfha myiqj mßÈ f;areu meyeÈ,s lsÍu wdÈhhs' fï fldaI.%ka:hkays w¾: leálr oelajQ l,ays jHdLHdk hkqfjka fmkajd § we;af;a úfYaIfhka úia;r lsÍu" meyeÈ,s lsÍu hk wre;a h'

jHdLHdkfha m%fNao
jHdLHdk idys;Hh fldgia lsysmhlska iukaú; fõ' tajd"
1' .egmo
2' úksi
3' ikak
4' mßl:d
5' msgfmd;a
wdÈ f,i oelaúh yelsh' by;ska fmkajd ÿka idys;Hdx. w;r .egmo kï jHdLHdk wx.h jeo.;a tlls' md,s NdIdfjka z.KaÀmoZ hkqfjka ye¢kafjk ;;a wx.h Wmudkqidrfhka meyeÈ,s lrk fyÜáwdrÉÑ zhï fia .il .eg iys; ;eka blaujd hdug fkdyelsjkafka o tfia hï mohl w¾:h wjfndaO lg fkdyels mo .egmoZ hkqfjka fmkajd fohs' fy<gqjd fm< nig kej; ke.s miq tajdfhys wre;a uekúka oek.ekSu msKsi md<s .KaÀmo lsysmhla rpkd ù ;snqKq nj idr;a:§mkS úkh àldfjka ms<sìUq fõ' tys oelafjk mßÈ pQ,.KaÀmo" uÊCêu .KaÀmo yd uyd.KaÀmo hkqfjka .egmo ;=kla yd u.O niska ,shQ .egmohla o ;snQ nj fmfka'

        by;ska fmkajd ÿka md<s .KaÀmo weiqre lrf.k isxy, .egmo úrÑ; jQ nj fndfyda úpdrlhskaf.a u;hhs' md<s .KaÀmofhys wdrïNh l%s'j' 5jk ishjfika miq wdrïN jk w;r isxy, .egmolrKh o ;;ald,fha§ u wdrïN jkakg we;ehs isxy, idys;H jxYh rpkd lrñka ikakia., fmkajd § we;' jHdLHdk w¾: jHdLHdk" O¾u jHdLHdk jYfhka oaúO h' jHdLHdk idys;H foi úplaIKj ne,Sfï § m%lg jk idOlhla kï jHdLHdk idys;Hfha merKs;u wx.h .egmo jk njhs' oekg úoHudk idlaIH wkqj merKs;u .egmoh wkqrdOmqr hq.fhka yuqfõ' ta Oïmshd wgqjd .egmoh hs' th miajk ldYHm kï rcq úiska l< nj .%ka:fhys u i|yka fõ' ñka miq fmdf<dkakre hq.fha o .egmo lsysmhla rpkd jQ w;r úoHudk idOl wkqj uydfndaêjxY .egmoh yd cd;l wgqjd .egmoh ta w;r fjhs' .egmo wdrïNl hq.fha§ md,s NdIdfõ fkdu| wdf,dalh ta flfrys fhduqjQj;a fmdf<dkakre hq.fha§ ixialD; NdIdfõ wdNdih fkd wvqj ,eî we;s neõ ;;a lD;s wdY%fhka úYo fõ'

        bkamiq oelafjkafka zúksiZ kñka ye¢kafjk jHdLHdk wx.h hs' tys wre;a f.kyer ne,Sfï§ úksYaph" újrKh hk w¾: ,efí' by;ska fmkajd ÿka .egmo fia fïjd o oyï lreKq ksisf,i wjfndaO lrfokq jia úrÑ; lD;s f,i ie,lsh yelsh' úksi wx.hg .efkk oekg úoHudk lD;s folls' tkï isLj<| yd isLj<| úksi;a fyrKisL yd fyrKisL úksi;a h' isLj<| yd fyrKisL hk lD;sj, wka;¾.; fm< ukdfia .<md jHLHdk iajrEmfhka isLj<| úksfika yd fyrKisL úksfika bÈßm;a lr we;'

        ikak idys;H wx.h o jHdLHdk idys;Hfha ÈhqKqj;a iu. meñKs tla wx.hls' lsishï .%ka:hl we;s wre;a fkdjegfyk mo" mofhka mohg úia;r lsÍula ikak u.ska isÿflf¾' fïjd mo.;d¾: ikak hkqfjka o ye¢kafõ' md,sfhka zi[a[dZ hk kduh o ixialD;fhka zix{dZ hkqfjka o ye¢kafjk fuh oek.ekSu" wNsm%dh" woyi" f;areu wdÈ wre;a lefõ' oekg úoHudk ikak idys;H lD;s iaj,amhla fmdf<dkakre hq.hg wh;a w;r úYd, m%udKhla oUfoKs hq.hg wh;a h' fmdf<dkakre hq.fha oelsh yels úfYaI ,laIKhla kï md,s ixialD; .oH moH .%ka:j,g wu;rj isxy, moH .%ka: úIhfhys;a jHdLHdk .%ka: ìysùuhs' iiodj; kï LKav ldjHhg l< iiodj; ikakfhka th fy<s fõ'

        isxy, idys;Hfha úldYkh fmkaùfï ;j;a tla wx.hla kï mßl:d hs' hï lD;shl f;dard.;a mo lsysmhla Wfoid fokq ,nk §¾> f;dr;=re we;=<;a lD;s fï kñka kï flf¾' mß hk Wmi¾.fhka yd;ami" jgd" iïmQ¾K" iúia;r hk wre;a lefõ' tfia kï mßl:d idys;H wx.fhka flfrkafka o f;drd.;a jpk lsysmhlg iúia;r jQ wre;a ,nd §uhs' mßl:d .Khg jefgk iïNdjkSh lD;sh f,i ms<s.efkkafka fmdf<dkakre hq.fha .=re¿f.dañ rpkd l< O¾um%§msld uydfndaêjxY mßl:djhs' msgfmd;a kñka ye¢kafjk idys;H wx.h o jHdLHdk ,laIK m%lg flfrk ;j;a wx.hls' fuys ,laIK f.kyer ne,Sfï§ m%Odk .%ka:fhys fkdf;afrk" fkdjegfyk ish¨ ;eka f;dard rpkd l< nj fmfka' jHdLHdk idys;Hfha YdLd-m%YdLd f.dvke.=Kq w;r msgfmd;a hkq o tys tla wjia:djls' lxLdú;rKS msgfmd;" rEmisoaê msgfmd;" lihska msgfmd; wdÈ lD;sj, wka;¾.;h ne,Sfï§ th ukdj m<g fõ'

        fï wkqj wkqrdOmqr hq.fhka werô jHdLHdk idys;H fmdf<dkakre" oUfoKs" l=reKe., wdÈ hq. miqlrñka YdLd-m%YdLd ìys lrñka jHdma;j .sh whqre uekúka m%lg fõ'

jHdLHdk lD;sj, mefkk idys;Huh ,laIK

O¾um%§msldj
        uyd fndaêjxihg ,shejqKq f;jeks mßjdr .%ka:h f,i fuh iïNdjkdjg md;% fõ' fjfiiska u fulS lD;sfha rplhd jQ .=re¿f.dañ fuh kï lr we;af;a uyd fndaêjxY mßl:d hk kdufhks' O¾u jHdLHdk .Khg jefgk fulS uyd fndaêjxYh yereKq fldg mßl:d jHdLHdk wx.hg jefgk fjk;a lD;s úoHudk fkdfõ' tfyhska mßl:d hkqfjka iïm%odhhla mej;=fKa hehs ksYaÑ;j m%ldY l< fkdfya' md<s uyd fndaê jxifhka mßl:dkql+, mo 205la f.k ta mohkag mßl:d iemhSfuka O¾um%§msldj ilia lr we;' tfyhska fuh ioaO¾ufldaIhl iajrEmh f.k we;'
        fuys rplhd .=re¿f.dañ nj fmr i|yka flßKs' Tyq Ôj;a jQ ld,h fmdf<dkakrefõ lS¾;s Y%S ksYaYxlu,a, rcqg;a ^l%s'j'1187-1196& oUfoKsfha merl=ïnd rcqg;a ^l%s'j'1225-1269& w;r ld,fha h' fufia ie<lrkafka O¾um%§msld .%ka:fhys ksYaYxlu,a, rcqf.a kduh wka;¾.; ùuh' flfia kuqÿ Tyq ms<sn| idys;H f,dalfha wikakg ,efnkafka b;d u| jYfhks'  wudj;=r yd fndaêjxY mßl:dj rpkd l< nj ;;a .%ka:oajfha u wjidkfha § i|yka lr we;;a Tyqf.a Ôjk pß;h ms<sn| lreKq wkdjrKh fkdfõ' fuys i|yka .=re¿ hkq isxy, kdufhlehs is;sh yelsh' f.dañ hkq Wmdê kduhls' f.dañ hkak pkaøf.dañ" Pâvqf.dañ" Pd;%f.dañ wdÈ ;ekaj,;a oel.; yelsh' tfyhska fuh o tjka jQ Wmdê kduhla úh yelsh' flfia jqj o fuys l;=jrhd .=re¿f.dañ nj fuys o wudj;=frys o uekúka m%;Shudk fõ' O¾um%§msldfjys wka;¾.;h ms<sn| b;d fyd| lshùula wudj;=ßka mdGlhdg ,nd fohs' tys § Tyq ;u lD;sh fmkajd fokafka my; mßÈ h'

        zzfï l¾uhka f. úNd. O¾um%§msld kï uyd fndaêjxYmßl:dfhka okafkahe' fy nqoaO O¾u he' fï nqoaO pß; he'ZZ

        fï mßl:dj i|yd md<s uyd fndaêjxifha mo 295la muKla fhdod .;af;a l=uk fya;=jlskaoehs ksYaÑ;j i|yka l< fkdfya' tkuqÿ .%ka:drïNfha u i|yka zz;=ka uydfndaëkaf.a jxYfhys iyi%rYaóka úNla; mohka w;=frys mßl:dkql+, mo f.ke j¾Kkd lrkq ,efíZZ hkqfjka iyi%rYaóka úNla; mo w;=frka mßl:d iemhSug iqÿiq jQ mo 205la f;dard.;a nj oelafõ' .=re¿f.dañ wioDY mçjrfhl= nj wuq;=fjka lsjhq;= fkdfõ' Tyq l< O¾um%§msldfjka yd wudj;=frka Bg foia fohs' isxy, idys;Hfha wurKSh lD;s lsysmh w;r Tyqf.a .%ka: oaú;ajh o uq,a ;ekg jefgk nj fkdlsjukd h' .=re¿f.daókaf.a ffjYdroH oekqu uekúka m%;Shudk jk lD;shls O¾um%§msldj' mohkaf.a úúO w¾: oekùfuys,d Tyq oerE YlH;dj O¾um%§msldfõ wdrïNfha isg wjik f;la ukdj Èia fõ' mßj¾;kh lsÍu;a" ksis wre;a ksis ;ekg oud .e<mSu;a" mdGlhdf.a reÑl;ajh fkdkefik whqßka mj;ajdf.k hdug;a Tyq ork W;aidyh lD;sh mqrd u Èiafõ'
        fuys § jeo.;a u lreK kï jHdLHdk .%ka:hla jqj idys;Hd;aul w;ska .;a l, tys wka;¾.;h w;sruKSh j¾Kkd we;=<;a" mdGl Ndj fmdaIKhg iu¾: lD;shla njhs' tys woaú;Sh j¾Kkd lsysmhls my; oelafjkafka'

1 & ir, iq.u flá jels Ndú;h
fï Í;sh Ndú; ksid lsÍu mdGlhdg mdG wjfndaOhg myiq h'
zzÀ;sfld wfkdkukaf;d hkdÈ ;kays Tjqka isge fkd keó fooK msßuÈkakd mßÈ lsfia he h;a@ fiiafida l=íc fyda fjls" jduk fyda fj;s" l=íchkaf.a W!¾Ojldh wmßmQ¾K fjhs" jdukhkaf.a wO#ldh wmßmQ¾K fjhs" Tjqyq wmßmQ¾Kldh jk neúka isge fkdkeó fooK msßuokg wiu:_ fj;s" nqÿyq jQ l, mßmQ¾K WNhldh we;s jk neúka isge fkdkeó fow;af,ka fooK msßuÈ;a'ZZ
        zzWKaySiiSfid hk ;ekays Tjqka WIaKSI YSI_ mßÈ lsfia he h;a@ fya mßmQK_,,dg;d o mßmQK_YS¾I’d p f.ke lshk ,oafoa h' nqÿka ol=Kqlkais< mgka f.ke udximg,fhla iuq;aÓ; je ish¨ k<, jid mqrd f,dia jïlkais<e isáfha he' rcl= k<, n| rkamgla fihska È,sfhhs' mYaÑuNúl fndaêi;ajhkaf.a fï ,laIKh oel rckg WIaKSImg l<y' fï tla w:_fhle' fiiq ckfhda wmßmQK_Ysria we;s fj;s' we;eï flfkla l,amYSI_ fj;s' we;eï flfkla M,YSI_ fj;s' we;eï flfkla wiaÓYSI_ fj;s' we;eï flfkla l=ïNYSI_ fj;s' we;eï flfkla m%d.aydrYSI_ fj;s'ZZ
        by;ska fmkajd ÿka mßÈ flá jels Ndú; lsÍyu u.ska mdGlhdg b;d myiqfjka w¾:h wjfndaO lr .; yelsfõ' mdGl isf;ys Ndjd;aul .=Kh ;Sj% lsÍug iu¾: fyhska tlS .=Kh idys;Hd;aul hehs m%lg l< yelsh'

2& ixialD; jpk w;ßka m;r fhdod ;sîu
        .=re¿f.dañ fndfydafihska fy< jok flfrys keUqre jQfjls' ta neõ wudj;=frka ukdj m%o¾Ys; h' tkuqÿ O¾um%§msldfõ we;eï jels ixialD; jokaj,ska ieriSu u.ska rid,sma; njla kxjd we;' ldjHd;aul nj we;s lrkq jia fufia il=joka Ndú; l< nj ;;a ,laIK u.ska u ikd: fõ'
        zzwk|" hï ;efkl iQhH_ mefkkafka ù kï nqÿyq ;ukaf.a wdkqNdjfhka tys iQhH_ wia;x.; flfr;s' hï ;efkl fkd mefkkafka ù kï iQhH_ Woa.; fldg uia;lfhys isgqj;a' tl,ays hï ;efkl iQhH_ fkd mefka o tys ukqIHfhda zzoekau iQhH_ Woa.; úh" fya oekau wia;x.; úh" fï kd.dj;_h fyda N+;dj;_h fyda hlaIdj;_h fyda foaj;dj;_h fydaZZ hs is;;a' hï ;efkl iQhH_ mefka o tys ukqIHfhda zzoekau iQhH_ wia;x.; úh" fya oekau Woa.; he' lsu fyda fï kd.dj;_d§ka wkH;rfhl fydZZhs is;;a'ZZ
        zzfur., m%dÖk md¾Yajh rc;u he' olaIsKmd¾Yajh uKsu he' mYaÑumd¾Yajh iaMálu he' W;a;r md¾Yajh iaj¾Kuh hs' tys mQ¾jolaIsKmd¾Yajfhka ksIal%dka; rc;uKsrYaóyq tlla je uyuqyqÿmsáka f.dia pl%djd, m¾j;fhys meyer isá;s¦ tfihska ue olaIsKmYaÑu md¾Yajfhka ksIal%dka; uKsiaMálrYaóyq''''ZZ
iuyr ;ekays ish¨ jpk ixialD; h'
        zzcá,dkx wkaf;dacgdj nys cgdj úcfg;ajd hk ;ekays wfkl m%d;syd¾h iyi%fhka yd O¾ufoaYkdfhka cá, iyi%hkaf. wka;¾cgdo nys¾cgdo úcgk úoajxik lf<da'''ZZ

3& uQ,dY% moh meyeÈ,s lsÍug l;kaor oelaùu
        fulS ,laIKh;a idys;Hd;aul nj ;Sj% lsÍu Wfoid jeo.;a fõ' fulS ,laIKh .=re¿f.daókaf.a wudj;=frys o oel.; yels jkafka h'
        zztl,ays wxl=r rc nuqKl= yd fofok oyila .e,ska nvq f.k ldïfndac kï ckmohg hkakdhq ieg fhdÿka ure N+ñhg f.dia jkayq' Tyq odj,a yqKq je,af,ys fkd welañh yelaflka .e,a hg jeo ys| ? rE hfuka fh;s' ldka;dr uOHhg hkakd yd fudjqka f.k .sh Wok laIhje .sfh'ZZ
zztl,ays tkqjr wIagdoYfldáhla ukqIHhkg wdjdi he' wYS;siyi%hla kshï.ñka msßjrk ,oafoa he' ;=kaishla fhdÿka wÕ= u.O foráka wjq;a jokd iïm;g oajdr he' mif<dia yeúßÈ l,e rc je tla;sia yeúßÈ l,e fidajdka je i;a;sia yjqreoaola''''ZZ

4& ldjHd;aul niajyr
 O¾um%§msldj mqrdjg u olakg ,efnk tla jeo.;a ,laIKhla kï ldjHd;aul núka mßmQ¾K ùuhs' wdrïNfha mgka wjidkh olajd u fulS .=Kh úoHudk h'
        zzf;dm uybÈìuk we;shka isßßka ijKla riayq jefykq" irK;,g uqjr|nr uymshqï msfmkq uyfmdf<dõ .=.=rkq" uyuqyqÿ W;=rkq" furu÷re kgkq" kqnl=ia ii,kq" uqrefnr rjkq" rkaiqkq úisfrkq" u|ure yukq" iqrfifur úÿkd" foõnU kdls÷re.=re¿uq¿ me;sfrkq" ;shqf.dia .;a ,shyS .hkq foõiriyia kgkq" mqojyfr jiakd" u,aoï ,<kq" wnrK biakd" ñKslslsKs rjkq oooyia fl<kd" oiyia jcUkd ÿgq ckfhd weiqre l<jqka lsfi kï mshkqjy @ZZ
        zzblaì;s kkal=iqïfrfcka f,dõ ;jrñka fljq,ka l,ajñka u;afudkr.kd ms,Urd flld .kajñka fjfy,a ñhq,a.Kd ukfod< mqrñka .|.cka uolrjñka u,am,af,kai du`vq¨ ioñka nurle, .=ï.kajñka jkú,ays ;sir Wr.iska nqka r<ielska mq,auyfk,a .,jñka mshqï ;Uqre fjfkys frdka Woyjñka imqi<,i,afjfkys ìÕ=uquk .kajñka úfhdckka isfhd flfrñka isfhdckka ukfod< mqrñka'''ZZ

5& Wmud wkqm%didÈh fh§u
.=re¿f.daóka ;=< jQ ldjH ri{;dj yd iqúfYaI idys;H ks¾udK l=i,;dj ms<sônq jk wjia:d f,i Wmud rEmldÈ w¾:d,xldr o WÑ; wlaIr mo ixl,kh" wkqm%dih" <h" ßoauh iys; Yíod,xldrh o fh§u fmkajd Èh yelsh' tldldß nj ÿr,Su i|yd md,s ixialD; mo fuka u .d:d Yaf,dal o Ndú; lr we;'

w& Wmud,xldr yd rEmld,xldr joka Ndú;h
zztl,ays l,aúfhd i¿l,sÕ= l=ur urdi,jgeys is£ j.=< mn¿je<rE n÷ kjio, .ejis ñysmsgqys irk r;s÷f.dõ le, oele" .kl,a kue;s mshd ,<jk úÿ,sh kue;s rkaoug ,shkÕ,du,a oel" È.akue;s wÕkka ks,aj,d kue;s uqyq<iays m<ka úis;=re u,aoï fihska f;õkd foõÿkq n,d" ,shkÕ,d,sh kue;s wÕkka l=iqï kue;s r;;ska .;a uq;ayr n÷ u,ska .,k Èhoyr n,d¦ úÿ,s hue we;s fllje< nck ks,aj,dl=¿ kyud" .,amh;ays u;a .|.cka yd ieyefiñka fuka .,aysig ng c,,U ks,a fïl=,ays .c.ehqï n÷ .k.ecqï wid yuq¿ isys,a W;rk,myia ,Èkqÿ wiajia fkd,oa'ZZ
zztlaì;s trc l=ur weh isks÷ myka meyeu iuje uuk is,s,a we;s ;=kale,e;su ;rÕje< we;s kenu`vq¿j i<djegqï we;s fidñjqjkaue kjmqnqÿmshqï we;s b÷ks,añKs le,afuka Wÿ,k È.=mq¿,a fk;aue ks,auyfk,a we;s fuf<la w;aue fmdl=re oe,s we;s ú<snr iskdu mqmakd l=uqÿ we;s uqj;Ufrka .,k jckau óì÷ we;s l,a;=kqú,ays .e,S úfhda uy .sï ksjd wehf. wNskj wúo.aO ikdrfika wo je'ZZ

wd& wkqm%dij;a niajyr
        zz.cn| ue ks,a fïl=¿ jeks úhe" ysú o< o< ue fldla je< jeks úhe" f,<k rkaoï ue úÿ,sh jeks úhe" i;arejka fmdfrdÿ ue foõÿkq jeks úhe" .c f.dia ue fï .ecqï jeks úhe" uuk uo fmdo ue jeis oyrd jeks úhe" lka;, k, ue nuk j,dk, jeks úhe''''ZZ
        zzjeis oyrd yd iu`. l÷¿oyrd jeysK" È.;ays Èj.;a u;an,dfm< ue lsßj,d fi jeysK" c,,Ul<ìka jeÈ,s.;a ;ekska ue Èjhqre f;Èka oï;eka fi meksK" fldf<dUjkysiska uuk uqjr|frdka ue rcl| fi meksK" nurnr mq,a f,< ,shkÕ,d ue oikqfofiys iyÿï <eõo, fi meksK''''ZZ
fuys wka;¾.; iq¿l<sÕ=odj; uydldjH ,laIK m%lg lrk f;dakekakla jeks h' oka;mqf¾ rdcd yq;ajd hk mohg mßl:d imhk l;=jrhd uydldjHhl wka;¾.; úh hq;= fndfyda ,laIK tlalr we;s nj fmfka' fn!oaO idys;Hhsl ,laIK fnfyúka wka;¾.; O¾um%§msldfjys YDx.drd;aaul núka wkQku j¾Kkdj f,i fuh ye¢kSu idjoH fkdfõ'
zzlshÕ fid÷r uynUf;fufy i¢ka find f.ke rka.,ska myka meye Wlydf.ke jkú,ska u;a yiahqj<la f.ke ;=kar;amshqula we/ thska tlla ;nd folla ysrdf.k isksÿ iqks,a uyfk,au,a folla f.ke <fydm,a f,ys fuf<lla f.ke <fy,aue,af,ys isys,ia f.ke ieyeis ykd jkd nurnr mq,a f,< ,sfhlays tj ;S ujñka <h lsfi ., flf< fydZZ
 Bg wu;rj Yíodr:j;a nj m%lg lrk wjia:d o fnfyúka olakg ,efí' wÑka;Hdy" wjdjHhy" w;=,H wfjoHfhda hs ^3 msgqj&" frd.fhka kia;s¦ Y%ia;%fhda kia;s¦ ÿ¾NslaIfhda kis;a ^55 msgqj&" Wolfhka ú,Sk fjhs¦ w.akskao.aOfjhs¦ jd;fhka úoajik fjhs ^58 msgqj&" rckSh ùh¦ lukSh ùh¦ uokSh ùh ^137 msgqj& wdÈh lÈu ksoiqka h'
        fulS ,laIKj,ska iïm%hqla; O¾um%§msldj u.ska .=re¿f.daókaf.a lù;ajh yd l=i,;dj o fudkjg m%o¾Ykh fõ' O¾u.%ka:hla jqj o tlS .=Kh ySk fkdjk mßÈ YDx.drd;aul j¾Kkd o olakg ,efí' tfia u jHdLHdk .%ka:hla jqj o mdGl is;ays Ndj kxjd,sh yels mßÈ joka Ndú; lr ;sîu" Yíod¾:d,xldrdÈh Ndú;h wdÈ fndfyda lreKq fya;=fjka idys;Hd;aul neõ fudkjg m%;Shudk fõ'   

nq;airK
fmdf<dkakre hq.fha § úrÑ; woaú;Sh O¾u jHdLHdk .%ka:hla f,i iïmQð; nq;airfKys l;D jkafka úoHd pl%j¾;S h' idys;H hkqfjka woyia lrkafka rifhka wkQk .eÈ meÈ lshuka h' jHdLHdk .%ka:hlska tn÷ .=Khla wfmalaId lrkafka ke;' kuq;a jHdLHdk .%ka:hla úuik l,ays tajdfha o tla;rd wkaoul idys;Huh rihla .eí ù we;s nj m%;Shudk fõ' w¾: jHdLHdk .%ka:hkays fulS rih ySk jqj;a O¾u jHdLHdkfhl w;sYhska u olakg ,efí' fuhg lÈu ksoiqk kï nq;airK h' nq;airK nqoaOpß;h f;aud lr .;a;ls' tlS lreK .%ka:djidkfhys uekúka ixo¾Ys; h' l;=jrhd ms<sn| jeä úia;r lD;sh weiqßka olakg fkd,efí' Tyq iajlSh lD;sh zwuD;djyZ hk kñka kï fldg we;;a iajlSh jia;=úIh ù we;af;a nqoaOpß;h nqoaOpß;h nj mjid we;;a wuD;djy kñka fyda nqoaOpß;h kñka fyda fkdj wo m%lgj we;af;a nq;airK hk kdufhks' ,nq.u ,xldkkao ysñ fmkajd fok mßÈ fï kduh Ndú; ùu flfrys n,md we;af;a úoHd pl%j¾;Ska ;u lD;sfhys ieu mßÉfþhla wjidkfhys u znq;airK hdhq;=Z hkqfjka olajd ;sîu njhs' nq;airfKa NdId Ndú;h wkqj th .=re¿f.daókaf.a O¾um%§msldjg;a wudj;=rg;a miqj rpkd úKehs ie<lsh yelsh'
fuys msgqjla msgqjla mdid u olakg ,efnkafka l=ula fyhska nqÿka irK hd hq;=o hkakhs' .%ka:drïNfha §u ;ud ljqreka Wfoid lD;sh lf<a o hkak olajd ;sfí' nq;airK lreKq folla uQ,sl lrf.k ieliqfKls' m<uqjekak kï nqÿka jykafiaf.a W;a;rS;r Ndjh m%lg lr,Suhs' fojekak kï yskaÿ u;jdo LKavkh lr,Suhs' fï ld,fha § yskaÿ ixialD;sldx. fn!oaO ixialD;sh flfrys fnfyúka u n,mEula we;s lf<ah' yskaÿ wd.ñl ia:dk l%ufhka jeä jQ w;r fn!oaO wd.ñlia:dk mßydkshg m;aúh' yskaÿ foaj uKav,hg wh;a .fKaI" úIaKq" ialkaO jeks foújreka ms<sn| úiajdi yd weoySï fn!oaOhka w;r o m%p,s; úh' tajd fn!oaO ixialD;sldx. iu`. iïñY%s; úh' nK l;d riú¢k mdGl iuQyh wruqKq lrf.k rÑ; fuys olakg ,efnkafka nqÿka jykafiaf.a .=K .efhk Nla;s ldjHuh iajrEmhls' wdkkao l=,iQßh uy;d fï ms<sn|j oelajQ woyi tys § jeo.;a fõ'
zznq;airK .oH ldjH iajrEmhla Wiq,hs' kdgH .Kfhys,d ie,lsh yels .oHfhka ,shjqKq ´keu rpkhla .oH ldjH jYfhka .sKsh yels jqj o nq;airK isxy,fha wkH ldjHhkaf.ka fjka lrk ,laIK o fõ' .oHfhka ,shk ,o jqj o jD;a;hlg wh;a ,laIK tys we;' idudkHfhka moH ms<sn| ie,flk jD;a;h nq;airK we;eï ;efkl n,md we;s whqre .%ka:h lshùfuka fmkS hk lreKls' l=vd r< lsysmhla tla ùfuka úYd, ;rx.hla we;s jkakd fia flá jdlH LKav lsysmhla tl msg tl megùfuka §¾> jdlHhla we;s fõ' tn÷ §¾> jdlH fï .oH Í;sfha úfYaI ,laIKhls'ZZ
fulS idOl o iys;j nq;airfKys wka;¾.; idys;Hd;aul w.h my; mßÈ oelaúh yelsh'

1& kdgHuh ,laIKfhka wkQk ùu
riú¢k mdGlhdg jyd woyi jegfyk mßÈ Y%e;sf.dapr rgdj wkq.ukh lr" kdgHdkqidÍj wjia:d bÈßm;a lr ;sîu úfYaI ,laIKhls' nqÿka jykafia yd kd,d.sß we;= iïuqL ùfï wjia:dj ksrEmKh lsÍu fï i|yd .;yels m%n, idlaIHhls'
zzwE; OQ,Ska jeiS .sh we;a rche' uE; ijkla .k nqÿriska ie§ .sh nqÿrcdfKdhe' wE; fldamfhka r;aje .sh hjg jeks weia we;s we;a rche' uE; lreKdfhka f;;aje .sh ks,a uyfk,a fm;s mrhk weia we;s nqÿrcdfKdahe' wE; tnQ tnQ mhska uy fmdf<dj m,d mshkakd fia Èjk we;a rche' uE; tnQ tnQ mhska ñysl; iky ikyd jvkd nqÿrcdfKdahe' wE; neÆ neÆjka zwfka" wfkaZ lshjk we;a rche' uE; neÆ neÆjka zidOq" idOqZ lshjk nqÿrcdfKdahe'ZZ

2& Wmud rEmldÈfhka wkQk ùu
nq;airfKys wdrïNfha isg u wjidkh f;la wjia:dfjdaÑ;j Wmud rEml wdÈh fh§u olakg ,efí' tajd Wiia riúkaokhla wfmalaId lrkakkaf.a Ndj W;al¾IKh i|yd rplhd w;Hka;fhka u tlS ks¾udKd;aul fhÿï we;=<;a l<dla fuks'
zzta ñysß lkefy;au neÆ we;= weie ta nqÿ rE kue;s wud msÍ .sfh'''' lke yqKq ñysß yçka weie yqKq nqÿreúka flir isxyhlayq ÿgq we;a fmdõjl= fia wfklla isyshe fkdyS" lk fydjd f.k" nqÿrejg o,ajd Æ wei msh ,sh fkdyS" t rej wud weiska Wld fndñka" isge msh fkdyS" hq.dka; jd;fhka keó .sh w÷ka l=<la fia nqÿka mduq,ays je|e je;sr .sfh' je|e je;sr f.dia Y%S mdofhys ksh oifhka kslau.;a meye keue;s wud .Õ=,a ye,af,ys .e,S iekfykakg jk'ZZ
        zz''''kdhl udKslH r;akh wkqfldg f.d;d fy<d Æ" rejka je<la jekakhs fkdlshñ' fidf<dia l,dfjka msreKq i|u`v, bÈßfhys ;nd miafiys fm< fy<d msysgqjdÆ ;re je<la jekakhs fkdlshñ' mx;sfhys msysgqjdÆ oioyila ilaj< oioyila i|u`vq¨ jekakhs fkdlshñ' oioyila ysreu`vq¨ jekakhs fkdlshñ' Yl% foafõkaøhd miafiys yqKq foaj;dfjda ud is;g fkdjÈ;s' woi weÕs,a,la kÕd oioyila ilaj< wdf,dalh m;=rejk ydß; kï uydn%yauhd m<uqfldg ,d kslauqKq n%yau fiakdj ta jvkd nqÿrcdKka yd ta uyK msßig Wmudjg ud ;=v fkdjlñ'ZZ

3& ir, iq.u ldjHd;aul jels Ndú;h
        nq;airfKa fndfyda wjia:djkays fulS .=Kh olakg ,efí' wx.=,sud, oukh yd wx.=,sud,f.a Ôú;h ksrEmKh lrk wjia:dj mdGl ukfia ksrEmKh lsÍu Wfoid Ndú; l%ufõoh w;sYhska jeo.;a fõ' flá jells Ndú; lr we;s tys ldjHd;aul ni ukd wdf,dalhla ,nd § we;' .oH ,laIK fmkakqï l< o ksi|eia wdlD;shg o th fm<.eiaúh yelsh'
        zzo;sñ iajdñks
ye¢kafkñ iajdñks
uydudhd foaùkajykafiaf.a mq;Kqjka jykafia kqU o@
iqoafOdaok rÊcqrejkajykafiaf.a mq;Kqjkajykafia kqU o@
.e;a;jq lrK mõ iajdñka weig meKsks o@
fuf;la ;eka jeäfha yqfol,d .e;a;jq flfrys l< lreKdfhka o@
Èú muKska irKjkañ
wei ksù .sfha
is; iekyS .sfh
l< mõ f.ù .sfha
.e;a;jqg lreKd fldg uyK fldg j|d< uekúZZ

4& Yío rifhka wkQk niajyr
wjia:djg WÑ; mo ixl,kh nq;airfKa olakg ,efnk iqúfYaI wx.hls' fji;=re rcq orejka oka ÿka miq Tyqf.a isf;ys ;u orejka flfrys we;s jk fYdalh j¾Kkd lrk ;ek"
zzfï wj,laIK nuqKdg wm fkd§ wfkllayg fokafk" Wf. ysifla ;Ujke" msÕeis he" ju/is he" nqka kdid he" lkafrdUq he" o;afnd¨ he" weÕ/<s he" msáka jle" näka wie" nv uy;e" md nl, he" kshmsÍ;s he" fufia wj,laIK jQ hl=g wm fkdfokafkZZ
zz''''tk l, wm fofokd Tßka wd orefjda oeka lgq fndr¿fh flfia kï fh;a foda fyda@ ihska jvd jQ orejka ljqre kyjd lsß fmdjoafoda fyda@ m;=,a bÿuqKq orejka ljqre i;md jvd .ksoafoda fyda@ iq<x ye,a ld fjjq,k orejka ljqre ikyd kjd ,oafoda fyda@ uEKshka ;k ueo ieliqkq orefjda wo ? fld;efk le fyje ksokafka fyda@ ore iafkayfhka u md isg yS y`vd fmrf<k ìijqka flfia kï lshd wiajiï foda fyda@''''ZZ
fï ish¨ ldrKd tla ;eka jQ l, idys;Hd;aul .=Kfhka wkQk O¾u jHdLHdk .%ka:hla f,i nq;airK kï l< yelsh'

Oïmshd wgqjd .egmoh
md,s OïumoÜGl:dj .=re ;kays ;ndf.k thg l< .egmoh kï Oïmshd wgqjd .egmoh hs' .egmo hkafkys w¾:h uq,§ y÷kajk ,È' md,s OïumoÜGl:dj fy< ni jyrkakkag mßYS,kh lsÍug fkdyels nj yeÕS .sfhka tys jokays wre;a ye¢k.kq jia Oïmshd wgqjd .egmoh l< nj fmfka' Oïmshd wgqjd .egmoh isxy, idys;H lD;shls¦ w¾: jHdLHdk lD;shls' oekg úoHudk wdÈ;u isxy, .oH .%ka:h f,i ie<flk fuys l;=jrhd jkafka miajk ldYHm rc;=ud h' OïumoÜGl:dfõ we;s .eg¨ ;eka myod .ekSu msKsi úrÑ; fuh OïumoÜGl:dj lshùu i|yd w;a Woõjla imhhs' miajk ldYHm rcq fuh rpkd lsÍu i|yd uyd wgqjdj iydh lr.;a nj tys § m%o¾Ys; h' fuh Oïmshd wgqjd .egmoh f,i uE;ld,Skj ye¢kajqj o tys ieu ;eku olakg ,efnkafka ^oyïmshd& wgqjd ikH lshd hs' l;=jrhdf.a NdId oekqu;a O¾u {dkh;a Ydia;% úYdro;a ms<sìUq flfrk fulS lD;sh l,d;aul rpkdj,ska o mßmQ¾K h'
Oïmshd wgqjd .egmoh i|yd fnfyúka u md,s NdIdfjka .;a mo yd fy¿nfiys mo ixl,kh ùula olakg ,efí' liqí rc;=ud w¾:j¾Kkdfõ § .egmo f;dark wdldrh ixlS¾K h' md<s jpkhg isxy, jpkhlska w¾:h m%ldY lsÍu fuys fndfyda ÿrg olakg ,efnk ms<sfj;hs' we;eï jpka i|yd md,s NdIdfjka u w¾: §u isÿ lr we;' ksoiqka f,i (-
1' kuiais;ajd" je|' zz;siafid jkaokd-ldfhk jdpdh ukid p'ZZ fuys ;=kqcq fhfoa' ^2 msgqj&
2' ;ka;sNdix" fm<nia-u.Onia hQ fiahs' ;ka;shd Ndid ;ka;s Ndid' ufkdrux" uk ;=iajkq jQjd' yeu i;=ka uq,ania neúka u.Onia ufkdru fh;a' zukx ru;S;s ufkdrudZ ^7 msgqj&
3' wdkqmqíîl:x" wkqmQlshd- wkqmqífnk lhsr udkd l:d( jÜgÊCOdihyg odkiS,l:d i.a.l:d" újÜgÊCOdihyg ldud§kjfklaLïudksixij;= iÉp l:d wdkqmqín kï ^33 msgqj&
md,s iy ixialD; joka ;;aiu iy ;;aNj wdldrfhka isxy,fhys fhdokakg jQ wkaou iu`. isxy, NdIdfõ fndfyda ksrela;s y÷kd .ekSug o fï lD;sh bjy,a fõ' jokaj, wre;a újrKh uQ,sl mrud¾:h jqj o NdId;aul úúO lreKq muKla fkd j ft;sydisl" Ydia;S%h iy iudcuh f;dr;=re o Oïmshd wgqjd .egmofhka ksrdjrKh flf¾' zckmo l,Hd‚hdZ hkak ú.%y lrñka mxp l,HdKh o tys ,laIK o meyeÈ,s fldg we;af;a fufia h'
zzckmo l,Hd‚hd¦ flai l,HdK" Pú l,HdK" uxi l,HdK" kydre l,HdK" wÜÀ l,HdK he hk fï mia l,HdK .=K we;s neúka ckúfhys l,K hk nQuka ,Èh' flai l,HdK kï¦ l¿ isks÷ ir¿ flfy' Pú l,HdK kï¦ rkajka iú' uxi l,HdK kï¦ rka w;=,a m;=, Tguia wE' kydre l,HdK kï¦ ;U ksh fm<' wÜÀ l,HdK kï¦ úÿre fm< n÷ o;a fm<'ZZ
Oïmshd wgqjd .egmoh wgqjdfjys oelafjk l:d ix.%y ms<sfj<g wkqj w¾: ú.%y flfrk zj.a.Z fyj;a fldgia úisyhlska hqla; fõ' hul j. wgqjd ikHfhka wdrïN ù wmamudo j." Ñ;a; j." mqmaM j. wdÈ jYfhka iúis jk n%dyauK j.e wgqjd ikHfhka wjika fõ'
hul jf.ys plaLqmd,f;r j;a:qfõ mgka n%dyauK jf.ys foajx.sl n%dyauKiai j;a:qj olajd j;a:q fyj;a l:dx. mßÈ jQ wkq fldgia 304 lska fï .egmoh iukaú; h' fï .%ka:fha wdrïNl mdGh jk zz.;a IhLHka lrk weÿrlayq .;a mQNdfhys m<uq ;=kqrejkg ku lr lghq;= neúka l=ÿ.;a ksldfhys iúis jef.lska iryd ;nk ,o O¾umo md<shg ixj¾Kkd lgeá nqÿf.dia f;rKqfjda m<uq ;jdys ;=kqrejkg kuialdr flfrñka'''ZZ hk mdGh úuid ne,Sfuka u .%ka:fha mrud¾:h" ld¾h Ndrh wdÈh muKla fkd j ;;ald,Sk f,aLk ffY,sh" NdId jHjydrh wdÈ jq fndfyda lreKq m%;HlaI lr .; yels h'
OïumoÜG l:d uQ,sl fldg f.k tys .egmo újrKhla fia ,shejqKq o Oïmshd wgqjd .egmoh iSy,ÜGl:d" uy wgqjd" Wodk wgqjd wdÈ jq Ñrka;k isxy, wgqjd l:d o wdY%h fldg f.k we;s neõ fmfkkakg we;' .eg¨ jokaj, w¾: úYaf,aIKh msi ,shejqKq .%ka:hla yeáhg jdpHd¾:" Ndjd¾:" úia;rd¾: wdÈ jYfhka WÑ;dkqÑ; mßÈ jQ mq¿,a ú.%y iys;j fï .%ka:h rpkd ù ;sîu l;=jrhdf.a mdKaä;Hh;a NdIdka;r {dkh;a uekúka m%lg lr,hs'
fuys olakg we;s ;j;a ,laIKhla kï Wmud iys; jels fhdod ;sîuhs'
        zzr;a;lïn,idKsx" r;alïn,a fiKqjla¦ mßlaÅmka;d úh" iuka;f;d midfrkaf;d úh- r;a myq,a fmfrje Oïudik wjg ys÷k uyKyq Oïudik jgys r;am,ia fiKqjla myrk n÷fjda'ZZ
fndfyda ;kays fulS ,laIKh olakg ,efí' tys lsysmhla kï"
1' i|g j,makd orejlayq fihska ^22 msgqj&
2' Èh wro l< fihska hkq tkq ke;sje Èh mqrk ie< fihska fkdis,shkqhe ^35 msgqj&
3' wyiays È,sfhk ysrlayq fihska rial|fUka fjdrckyq ^91 msgqj&
4' M, i|yha jevQ ßle fiamsßfydjla fihska ^90 msgqj&
5' ishq Èjqys m;< uyfuhla fihska ^140 msgqj&
6' li jQ uv we;s ú,la fihska myka is;a we;sfhda ^156 msgqj&
7' uqjúáka iqka lianckla fihska ^179 msgqj&
Oïmshd wgqjd .egmofhys we;eï ;efkl wkqm%dij;a joka fh§ug l;=jrhd wNsreÑhla oelajQ whqre m%;Shudk h' hgfld< .ekqï kï we;s lsi ke;s ^12 msg&" fiiqfiiqjkg fmrgqfmrgqje ^87 msg&" lu;a mshd t<sfm<yr n,kqjg ksl;a ^70 msg&" ksjka .eïkSka flfrka wka i;aleka ^151 msg& Oeñka Wmka ,eìka ^282 msg& wdÈh ksoiqka fõ'
OïumoÜGl:dfõ wka;¾.; l;djia;= o .e<fmk mßÈ fuys we;=¿ lr we;' wjia:djg WÑ; mßÈ woyi mdGlhdg jyd wjfndaO ùu i|yd fulS l%ufõoh wkq.ukh lr we;s nj fmfka'
        zzmÉýuck;x ;:d.f;d Tf,dfl;s hkq rc l=ure ;=ud ore ,n;a fyd;a welafu;ajdhs is;She' nqÿyq Tyq ore fkd,nk njq fkdoeke welaldy-wkdfhys jkq fkdols;SZ is;k flfkla fj;S Tjqkg wkqlmqg msKsi fkdwela; hk wNsm%dfhka lshQyq'ZZ
        zz;=uka meyece ne¨jd iq.S ieme;a ,n;=cq t;= u;=fhka ksjkaimqj fkdjk ;eka f.ke zlsx f; jlal,S bñkd mQ;sldfhk ÈÜfGkZ hQyq' fkdfyd;a ;=uka n,kqfhys weú<s is;a f;reka ms<sfj;g úfLjq jk neúka lshQyq'ZZ
fulS ish¨ ,laIKj,ska idys;Hd;aul neõ j¾Okh lrkq jia n,md we;s nj m%;Shudk fõ' fï wkqj jHdLHdk .%ka:hlska" úfYaIfhka u w¾: jHdLHdk .%ka:hlska idys;Hd;aul ,laIK u| jqj;a mdGl reÑh kxjd,kq jia ;;a lD;s rplhska ldjHd,xldr Ndú; lrñka úúO ks¾udKd;aul biõ lrd fhduqfjñka lfGdar nj ySk lsÍug .;a fjfyi Oïmshd wgqjd .egmofhka ukdj fmfka' fldgfyafka m[a[dls;a;s ysñ ta neõ zzf,aLlfhl=f.a j¾Kkd Yla;sh rpkd ud¾.h ks¾udK nqoaêh fun÷ ikak fmd;lska oek.ekSu W.yg h' tfy;a fï fmd; iajlSh lù;ajh;a rpkd ú,dih;a ks¾udK Yla;sh;a m%lg jk f,i ,sùfuka liqí uyrc;=ud ks¾u, lS¾;shla ,en isà' lsisÿ lreKla m%udKhg jvd úia;r lsÍug reÑ fkdjQ wjYH lreKq neyeßka jqj o f.kyer mEug W;aiyj;a jQ fï mKaä; kf¾kaøhd .=re¿f.daó mç;=ud fuka u úYd, w¾:hla is;a ld jÈk whqre ixlafIamfhka lsÍug iu¾: jQ rpkd ú,dihlg u m%sh lf<a hZZ hkafkka m%lg flf¾' fulS lD;s rpkd l<jqka idys;Hd;aul ,laIK w;er jHdLHdk iajrEmh muKla uq,afldg .ksñka lD;s rpkd lf<a ù kï fumuK w.hla idys;H f,dalfha Tjqkg fyda Tjqkaf.a lD;s i|yd fkd ,efnkq fkd wkqudk h'

iudf,dapkh
       isxy, idys;Hfhys wdrïNfha isg u úúO idys;Hhsl m%fNao Tiafia th úldYh jQ nj idys;H b;sydih ms<sn| úu¾Ykfha § fy<s fõ' Wiia riúkaokhla ,nd §fï mrud¾:h .eíj mj;sk idys;Hfha ksIagdj jkafka wdkkaofhka m%{dj lrd mdGlhd fhduq lr,Suhs' ÈhqKq YsIagdpdrhl ,laIK m%lg flfrk tla idOlhla kï idys;H l,dys ÈhqKqjhs' uyskaod.ukhg fmr isg fuys YsIagdpdr.; ,laIK hï fia m%lg jQfha o ;;a wd.ukh;a iuÕ ;§h ,laIK fn!oaO Wrejlg keUqrej ,sh,d jefvkakg úh' isxy, idys;H foi úplaIKj ne,Sfï§ m%lg jk uQ,sl lreK kï th fn!oaO ixl,am iuÕ iïñY%Kh ù we;s njhs' zfmfoka nqÿ isß;eZ wdÈ jQ idys;H Í;shla mjd fuys m%p,s; jkafka tfyhsks'

        furg ìys jQ fy<jqgd md,shg ixrpkd ùu;a iuÕ uq,a fy<gqjd wNdjhg .sfha h' idys;Hfhdakak;sh Wfoid l%shd l< msßia tajdys ÿrjfndaO w¾: jv jvd;a újrKh lr.ekSau i|yd md,s wÜGl:djkag ,shejqKq àld wkqàld Tiafia isxy, .egmo" ikak" mßl:d rpkd l<y' tajd;a ukd fia iqfndaO fkdjQjkaf.a wjYH;dj u; Ndjikak ,shejqKq nj fkd ryils' isxy, idys;H md,s idys;Hfhka fmdaIKh jQ w;r fn!oaO Wrejla .;a nj uq,ska i|yka flßKs' mdGlhskaf.a uki o tla;eka jQfha ;§h idys;H lD;s u;af;ys u h' Tjqkag idys;Hd;aul jYfhka wjYH riúkaokh tajdhska ,enqKq ksid fjfklla lrd fhduq fkdúKs' O¾u .%ka:hkays úúO ri ckkh lsÍu fndfyda ÿIalr ld¾hhls' tfia jqj;a jHdLHdk lD;s foi ne,Sfï § tajdys idys;Hd;aul nj j¾Okh ù we;af;a wka;¾.;hg o ndOdjla fkdjk mßoafoks' w¾: jHdLHdk .%ka:j, u| jYfhka olakg ,enqK o O¾u jHdLHdk lD;s ish,a, u mdfya idys;Hd;aul .=Kfhka wkQk h' fï ksnkaOh u.ska o ta nj ukd fldg m%lg fõ'